تعاريف خلاصه از اصطلاحات برق
تاريخ :
۱۳۹۰/۱۱/۱
خلاصه ای از تعاریف واژه های برق
در این مقاله به تعاریف کلی برق و الکترونیک می پردازیم.
شبكه به هم پیوسته
شبكه ملی یا فرا ملی را یك شبكه بهم پیوسته گفته و می‌تواند سیستم‌های شبكه‌ای مختلفی را به هم در سرتاسر كشور ارتباط دهد . شبكه بهم پیوسته می‌تواند انرژی برق را بنحو اقتصادی توزیع نماید. این شبكه می تواند در بعضی نقاط به سیستم برق كشورهای همسایه هم متصل گردد.
خارج از شبكه
شبكه‌های منطقه‌ای یا استانی و یا شبكه‌های جزیره‌ای كه به شبكه‌های مجاور یا شبكه به هم پیوسته سراسری ارتباط و اتصال نداشته باشند.
پست یا ایستگاه برق
محلی است كه با مجموعه ای از تاسیسات و تجهیزات برقی شامل ترانسفورماتورها، كلیدها، سكسیونرها، وسایل اندازه گیری، خطوط ورود و خروج راكتور و كاپاسیتور و ... برای انتقال و توزیع برق از آن استفاده می‌شود.
انواع پست از نظر جغرافیایی
پست GIS (كمپكت فشرده): به پستی گفته می‌شود كه عایق استفاده شده در آن گاز SF6 است. یعنی تمام اجزای پست (بریكر- باسبار - سكسیونر و …) با فضای آزاد ارتباطی ندارد Gas Isolated Substation و به همین دلیل فضای كمی را اشغال می‌نماید و سرپوشیده است (indoor)
2-پست متعارف (AIS): به پستی گفته می‌شود كه كلیه تجهیزات اصلی در فضای باز قرار می‌گیرند و با توجه به شرایط آب و هوائی سطح اشغال شده توسط آن در مقایسه با پست فشرده بزرگتر است.
3- پست سیار : به پستی گفته می‌شود كه در مواقع اضطراری و به طور موقت با نصب یك ترانسفورماتور سیار در محدوده خطوط انتقال به صورت T-off یا ورود و خروج برق بخشی از مصرف كنندگان تامین میگردد.
انواع پست از نظر تجهیزات
1- پست (SS :Switch Station) (كلید خانه): این پست فقط شامل خطوط انتقال و كلید و سكسیونر و راكتور می باشد. مثال: پست رودشور-جلال–تیران و غیره
2- پست ( GS :Generator station) یا (پست بلافصل نیروگاهی): این پست متصل به یك نیروگاه می‌باشد وبه آن دسته از پست‌هایی اتلاق میگردد كه انرژی تولیدی نیروگاه را به شبكه انتقال میدهند، این پست ها جزء پست های انتقال نیستند و مالكیت آن ها با نیروگاه می باشد .
3- پست های معمولی انتقال و فوق توزیع: این پست ها دارای دو یا چند سطح ولتاژ می‌باشد كه توسط ترانسفورماتور به یكدیگر متصل‌اند.
- نسبت تبدیل
- نسبت ولتاژ اولیه به ثانویه (ثالثیه)
- حداكثر بار اكتیو (توان موثر)
- حداكثر توان حقیقی كه از ترانسفورماتورهای پست در طول یكدوره یكساله می گذرد.
- حداكثر بار راكتیو (توان غیر موثر)
- حداكثر توان راكتیو كه از ترانسفورماتورهای پست در طول یكدوره یكساله می گذرد.
نکات مهم در انتخاب ظرفیت پست
ظرفیت پست
ظرفیت نامی یك ایستگاه برق بر اساس مجموع قدرت ظاهری ترانسفورماتورهای نصب شده در آن بر حسب مگا ولت آمپر و یا بر اساس ظرفیت حرارتی شینه بر حسب كیلوآمپر.
ظرفیت راكتور
ظرفیت نصب شده نامی راكتور، حك شده بر روی پلاك مشخصه آن بر حسب كیلووار یا مگاوار.
ظرفیت خازن
ظرفیت نصب شده نامی هر مجموعه خازنی به كیلووار یا مگاوار كه بر روی پلاك مشخصه آن حك شده است.
طول مدار
عبارتست از میانگین طول واقعی هادی یك مدار از پست مبدا تا پست مقصد به كیلومتر
طول مسیر
عبارتست از مجموع فاصله دكل های خط بین دو نقطه مبدا خط و مقصد آن یا اولین پست بعد از پست مبدا به كیلومتر.
نام هادی
نام تجاری – فنی هادی كه در خط انتقال مورد استفاده قرار گرفته است.
طول كابل خط
طول تعداد رشته كابل های بكار گرفته شده در طول مسیر
نوع غلاف
جنس غلاف كابل مورد استفاده قرار گرفته شده مسی – آلومینیومی است.
سطح مقطع
سطح مقطع موثر كابل خط زمینی (بر حسب میلیمتر مربع)
جریان مجاز
حداكثر شدت جریانی كه هادی در آن زمان به حد حرارتی می‌رسد . حداكثر جریانی كه بدون صدمه زدن به هادی بطور دائمی می تواند از هادی عبور نماید.
تعداد باندل
عبارتست از تعداد هادی های هر فاز كه می تواند 2و3و4 سیم باشد كه به وسیله جداساز با فاصله معین و موازی با یكدیگر نگاه داشته می شود و با یكدیگر در ارتباط می باشند.
سیم محافظ
سیمی است كه معمولاً برای محافظت هادیهای فاز و سایر تجهیزات در مقابل برخورد مستقیم صاعقه مورد استفاده قرار میگیرد و در بالاترین قسمت برج نصب می گردد و از طریق برج به زمین اتصال دارد. جنس آن ها فولاد گالوانیزه یا با پوشش آلومینیوم و یا از نوع آلومینیوم فولاد است كه جدیداً از نوع با هسته فیبرنوری نیز استفاده می‌شود.
كد دیسپاچینگ خط
شماره شناسایی خط بر اساس دستورالعمل های دیسپاچینگ . در شماره گذاری خطوط انتقال از دو حرف و سه رقم استفاده میگردد ، حرف اول و دوم به ترتیب علامت شناسایی پست ابتدا و پست انتهای خط و اولین رقم بعد از حروف شناسایی ، نشاندهنده سطح ولتاژ و دو رقم بعدی نشانگر شماره خط می باشند .
خط چند مداره
خطی است كه دارای چندین مدار برق با یك ولتاژ یا ولتاژهای مختلف می‌باشد .
خط تكمداره
خطی است كه تنها یك مدار الكتریكی پست ابتدا را به پست انتها متصل نماید .
برج زاویه ای یا دكل كششی (Tension Tower)
دكلی است كه زاویه مجاز انحراف خط در آن زیاد است و با توجه به نوع آن می تواند اختلاف كشش در دو طرف را تحمل كند . زنجیره مقرهها در امتداد سیم قرار می‌گیرند . از این نوع دكل در مسیر مستقیم یا نقاط زاویه استفاده می شود.
برج آویزی یا دكل آویزی (Suspension Tower)
دكلی است كه زاویه مجاز انحراف خط در آن از چند درجه تجاوز نمی‌كند و زنجیره مقره بصورت I یا V تك یا چند تائی می‌باشد و كشش افقی سیم در دو طرف آن مساوی است.
سیستم کاربری